![](/media/lib/395/n-imbh-b0d6a85e092f243c299f9f94dc5b0f26.jpg)
Mamy dowód na istnienie czarnych dziur o średniej masie
1 kwietnia 2020, 10:42Astronomowie znaleźli najlepszy z dostępnych dowodów na istnienie czarnych dziur o średniej masie. Jedna z takich dziur ujawniła się rozrywając gwiazdę, która znalazła się zbyt blisko niej. Dziura o masie około 50 000 mas Słońca jest znacznie mniejsza niż supermasywne czarne dziury leżące w centrach galaktyk, ale większa niż gwiazdowe czarne dziury powstające w wyniku kolapsu grawitacyjnego gwiazd.
![](/media/lib/411/n-magnetarradiowy-95cc1a8d85df4553368f321fa2b02cf9.jpg)
Rzadki, niezwykły i bardzo młody – nowo odkryty magnetar pełen tajemnic
8 lipca 2020, 09:29W marcu teleskop kosmiczny Swift zauważył impuls radiowy pochodzący z Drogi Mlecznej. W ciągu tygodnia okazało się, że nowym źródłem promieniowania rentgenowskiego – Swift J1818.0–1607 – jest magnetar. To rzadki typ wolno obracającej się gwiazdy neutronowej. Cechą charakterystyczną magnetarów są ich niezwykle silne pola magnetyczne, które należą do najsilniejszych we wszechświecie.
![](/media/lib/315/n-tropiki-83ce4d1e9276adde4565296ea1f06e67.jpg)
Aż 40% Amazonii może zacząć zamieniać się w sawannę
5 października 2020, 11:33Znaczna część Amazonii może znajdować się w punkcie, w którym las deszczowy zaczyna zmieniać się w sawannę, wynika z badań opublikowanych na łamach Nature Communication. Lasy deszczowe są wrażliwe na długoterminowe zmiany ilości opadów. Jeśli poziom opadów spadnie poniżej określonego poziomu, las deszczowy może zacząć zamieniać się w sawannę.
![](/media/lib/443/n-muotri1-8e6b6675b9cc8823a8db119a1c80ede4.jpg)
Jeden gen zdecydował o tym, że Homo sapiens opanował świat?
15 lutego 2021, 12:16Pojedyncza zmiana genetyczna mogła zdecydować, że to Homo sapies wygrał rywalizację ewolucyjną z neandertalczykiem i denisowianinem. To fascynujące, że pojedyncza zmiana w ludzkim DNA mogło doprowadzić do zmiany połączeń w mózgu, mówi główny autor badań opublikowanych na łamach Science, profesor Alysson R. Muotri z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego (UCSD).
![](/media/lib/454/n-rakprzelyku-b149d959058474dc18a7797e05cba545.jpg)
Wirusowy genom sprzed milionów lat aktywowany przez raka przełyku
11 maja 2021, 09:45Naukowcy odkryli, że w wielu przypadkach raka przełyku dochodzi do aktywowania wirusowego genomu, który jest obecny w genomie od milionów lat. To było zaskoczenie. Nie poszukiwaliśmy elementów wirusowych, ale ich odkrycie otwiera drogę dla potencjalnych leków przeciwnowotworowych, mówi główny autor badań profesor Adam Bass z Columbia University Vagelos College of Physicians and Surgeons
![](/media/lib/464/n-deszczowy-f4038a0c3a2c8da3db46904ae4475dbc.jpg)
Lasy deszczowe w różnym stopniu zagrożone przez zmiany klimatu i wycinkę
28 lipca 2021, 09:56Naukowcy z Jet Propulsion Laboratory i innych instytucji, stworzyli indeks wrażliwości lasów tropikalnych. Służy on do określania podatności tych ekosystemów na dwa główne zagrożenia: ocieplanie się klimatu oraz konsekwencje związane z wycinką i fragmentacją lasów poprzez budowę dróg, osiedli czy tworzenie pól uprawnych. Okazuje się, że trzy główne obszary lasów tropikalnych są w różnym stopniu podatne na różne zagrożenia.
![](/media/lib/478/n-qkdurzadzenia-ae248468b7e3ed5a42fc00783a87c309.jpg)
Powstały zintegrowane moduły do budowy systemów kwantowej dystrybucji klucza
3 listopada 2021, 10:28Upowszechnienie się komputerów kwantowych to wciąż wizja przyszłości, ale coraz bliższej. Specjaliści już myślą o zabezpieczeniu takich maszyn. Ma temu służyć zestaw procedur zwany kwantową dystrybucją klucza (QKD), w którym bezpieczeństwo gwarantują same zasady mechaniki kwantowej. Specjaliści z Toshiba Europe stworzyli właśnie pierwsze kompaktowe moduły, z których można budować systemy QKD.
![](/media/lib/487/n-egzoplanetagwiazda-2d8033bf56df283f8ce8b3a37783d5bc.jpg)
Trzy planety na krawędzi zagłady
18 stycznia 2022, 13:19Trzy nowo odkryte egzoplanety znajdują się na krawędzi zagłady – informują naukowcy z Instytutu Astronomii University of Hawai'i. Gazowe olbrzymy, zauważone po raz pierwszy przez teleskop kosmiczny TESS, znajdują się na jednych z najbardziej ciasnych znanych nam orbit. Jedna z nich, TOI-2337b, jest tak blisko swojej gwiazdy, że zostanie przez nią zniszczona za mniej niż milion lat
![](/media/lib/506/n-rzezby-0f316d8ba36dc42a196bed0108106dc7.jpeg)
Po konserwacji do kościoła w Rzykach powróciły rzeźby inspirowane kompozycją Wita Stwosza z Ołtarza Mariackiego
13 czerwca 2022, 11:34Po kilku latach konserwacji na ASP w Krakowie do kościoła parafialnego św. Jakuba Apostoła w Rzykach (woj. małopolskie) powróciły inspirowane kompozycją Wita Stwosza z krakowskiego Ołtarza Mariackiego późnogotyckie rzeźby klęczącej Matki Bożej i podtrzymującego ją św. Jana Apostoła. Tworzą one wyrzeźbioną z twardego drewna (najprawdopodobniej dębiny) scenę Zaśnięcia NMP.
![](/media/lib/522/n-mural-114bf6841a618a9e2ab13858f001d32c.jpg)
W klasztorze znaleziono mural być może powiązany z azteckim bogiem napoju alkoholowego
13 października 2022, 11:41Konserwatorzy pracujący na terenie byłego Klasztoru Narodzenia Pańskiego w Tepotzlán w Meksyku odkryli prekolumbijski mural, który może rzucić światło na związki pomiędzy mieszkańcami tych terenów, a Kościołem Katolickim. W jednej z kaplic narożnych znaleziono namalowany okrąg, wewnątrz którego znajduje się prekolumbijska ikonografia przedstawiająca m.in. topór, gałąź z kwiatami, tarczę oraz penacho, wykonaną z piór ozdobę głowy.